روستای زیبا و دلنشین ماسوله

در 55 کیلومتری رشت در استان گیلان شهری به نام ماسوله واقع است. محل قرار گیری ماسوله در 32 کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن میباشد و از غرب به خلخال از شمال به ماسال و از جنوب به طارم محدود است این شهر دارای 27 درجه و 8 دقیقه طول جغرافیایی و دارای 29 درجه و 1 دقیقه طول جغرافیای می باشد.

ماسوله قدیم که به کهنه ماسوله نیز معروف است در فاصله 5 کیلومتری غرب جاده ماسوله به خلخال واقع میباشد که سکونتگاه اولیه و قدیمی اهالی این شهر بوده است که بیشتر بناهای آن با سنگ دیوار خودنمایی می کنند.نخستین کاوش های باستانی صورت گرفته در این محوطه از شهرستان فومن توسط هیئت پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی استان گیلان که به شهریور ماه 1374 برمی گردد مشخص کرد که از سده پنجم تا هشتم هجری کهنه ماسوله از مراکز مهم در زمینه فلزکاری به شمار می رفت.

در این منطقه سفال های آبدار با رنگ های متنوع که مشخصات دوره سلجوقی روی آنها نقش بسته بود کشف شد،به این ترتیب اهمیت و اعتبار تاریخی این شهر باعث شد در شهریور 1385 نام آن در فهرست آثار ملی ثبت شود.

رودخانه نسبتا پر آبی که ماسوله در کنار آن واقع است ماسوله رودخان نام دارد،از به هم پیوستن سرشاخه های بالادست این رودخانه تشکیل شده است درست در کنار ماسوله آبشاری زیبا وجود دارد همانطور که میدانید ماسوله در منطقه ای کوهستانی واقع شده است و دارای قلل مرتفعی در ارتفاعات خود میباشد قله ی شاه معلم با 3050 متر ارتفاع یکی از بلندترین قله های این منطقه می باشد.

ماسوله چگونه به وجود آمد؟

برخی از افراد بر این باورند که در قرن سوم هـ . ق به هنگام فرار “آقاسید جمال الدین اشرف” از طارم ، “عون بن محمد بن علی” از همراهان مجروح وی به این منطقه آمد.وی قبل از آن به کام مرگ فرود از چوپانی درخواست کرده است که در این محل او را به خاک بسپارند،بعد از خاکسپاری عون بن محمدبن علی در این مکان ، چوپان ها کم کم گرد مزار وی جمع شدند و به مرور زمان بناها و خانه هایی در آنجا ساخته شد و به تدریج ماسوله شکل گرفت.

برخی دیگر نیز پیدایش این شهر را بر اساس تاریخ خطی سالک « سالوک معلم » به دو تن از شاگردان سالک به نام های “عین علی” و “زین علی” که مردم را به دین اسلام دعوت میکردند نسبت می دهند و بر این باورند مردم به سوی آن دو گرویده و پس از آن مزار آن ها زیارتگاه مردم شد.

برخی دیگر نیز پیدایش این شهر را بر اساس تاریخ خطی سالک « سالوک معلم » به دو تن از شاگردان سالک به نام های “عین علی” و “زین علی” که مردم را به دین اسلام دعوت میکردند نسبت می دهند و بر این باورند مردم به سوی آن دو گرویده و پس از آن مزار آن ها زیارتگاه مردم شد.

علت کوچ ماسوله ایها به مکان فعلی در روایتی،زلزله بزرگ 890 هجری قمری بیان شده است روایتی دیگر نیز همه گیر شدن بیماری طاعون را در سال 943 هجری قمری علت اصلی دلیل جابجایی ذکر کرده است.

ماسوله در زمان فتحعلی شاه تحت اختیار ارتش قرار داشت و گلوله برای توپخانه ی ایران می ساخت.در زمان رابینو ماسوله دارای 5 محله ، دو یا سه کاروانسرا ، دو حمام و بازاری با 400 دکان بود که در زمستان ها خالی می ماندند.

ماسوله اولین شهر تاریخی زنده کشور

در 5 کیلومتری جاده ماسوله به خلخال، شهر “ماسوله قدیم” قرار گرفته است. ماسوله قدیم در گذشته‌های دور به عنوان اقامتگاه اولیه اهالی شهر به حساب می‌آمده است. این شهر در گذشته یکی از مهم‌ترین مراکز صنعت فلزکاری در ایران بوده است.

معماری ماسوله

این شهر زیبا به شهر پله‌کانی معروف است. منظور از پله‌کانی بودن این است که سقف یک خانه پیاده‌روی خیابان پایینی شهر است. عابران پیاده در حالیکه روی پیاده‌روهای این شهر قدم می‌زنند در حال راه رفتن روی سقف خانه‌های پایینی نیز هستند. جالب است بدانید، این سبک معماری از زمان زندیه در ایران متداول شده است.

اما چه چیزی باعث به وجود آمدن این نوع معماری شده است؟ سبک خانه‌های ماسوله به شکل 2 طبقه است. خانه‌های این شهر از 2 قسمت تشکیل شده‌اند. قسمت زمستانی و قسمت تابستانی.

به قسمت زمستانی خانه‌های ماسوله “سومه” می‌گویند. این قسمت اتاق‌های کوچکی هستند که در قسمت پشت خانه‌ها قرار می‌گیرند. اتاق‌هایی تاریک که وسط آن‌ها اجاقی برای خوراک پزی و گرم شدن اتاق در زمستان‌های سرد ماسوله، وجود دارد.

به قسمت تابستانی خانه‌های ماسوله “اتاق پیشخوان” می‌گویند. این قسمت از خانه‌ همان بخشی است که ساختار رنگارنگ و زیبایی به ماسوله داده است. اتاق‌های پیشخوان، پنجره‌هایی اورسی چوبی دارند که از بالا تا پایین آن‌ها با شیشه‌های رنگی تزیین شده‌است.

ماسوله 4 محله دارد. خانه بر، مسجدبر، کِی‌سر و اسد محله که هر کدام از این محله‌ها به بازار اصلی ماسوله راه دارند.

برای ساخت مصالح خانه‌های ماسوله از ترکیب سنگ خشت و چوب محلی که فقط در خود ماسوله وجود دارد، استفاده می‌کنند که باعث شده ساختار این خانه‌ها با بقیه نقاط کشور تفاوت داشته باشد.

حتما اسم ماسوله را شنیده‌اید. شهر پله‌کانی در استان گیلان که گردشگران و تورهای طبیعت‌گردی زیادی را در فصل‌های مختلف سال به سمت خودش می‌کشاند. یک روستای قدیمی با قدمتی بین 800 تا 1000 سال که هنوز هم بافت قدیمی خودش را حفظ کرده است و اخیرا تبدیل به یک شهر مستقل شده است. ماسوله اولین شهر تاریخی ایران است که هنوز هم زنده است. جنگل‌های بکر، آبشارهای کوچک و بزرگ و معماری منحصر بفرد این شهر کوچک باعث شده است اسم ماسوله بین همه ایرانیان به عنوان شهری که باید حتما به آن سفر کرد شناخته شود. در این مقاله از میهمان شو قصد داریم سری به ماسوله بزنیم . با ما همراه باشید.

چگونه به ماسوله برویم؟

ماسوله در 65 کیلومتری غرب رشت قرار گرفته است. ماسـوله از غرب با خلخال، شمال با ماسال و جنوب با طارم همسایه است. برای رفتن به ماسـوله باید خودتان را به شهر فومن برسانید. از فومن تا ماسـوله تقریبا 30 کیلومتر راه در پیش دارید تا به شهر پله‌ای ایران برسید.

اگر با ماشین شخصی خودتان به این شهر نمی‌روید، کافی است با خودروهای سواری یا مینی‌یوس‌های محلی از رشت یا فومن به ماسـوله بروید.

در 5 کیلومتری جاده ماسوله به خلخال، شهر “ماسـوله قدیم” قرار گرفته است. ماسـوله قدیم در گذشته‌های دور به عنوان اقامتگاه اولیه اهالی شهر به حساب می‌آمده است. این شهر در گذشته یکی از مهم‌ترین مراکز صنعت فلزکاری در ایران بوده است.

معماری ماسـوله

این شهر زیبا به شهر پله‌کانی معروف است. منظور از پله‌کانی بودن این است که سقف یک خانه پیاده‌روی خیابان پایینی شهر است. عابران پیاده در حالیکه روی پیاده‌روهای این شهر قدم می‌زنند در حال راه رفتن روی سقف خانه‌های پایینی نیز هستند. جالب است بدانید، این سبک معماری از زمان زندیه در ایران متداول شده است.

اما چه چیزی باعث به وجود آمدن این نوع معماری شده است؟ سبک خانه‌های ماسـوله به شکل 2 طبقه است. خانه‌های این شهر از 2 قسمت تشکیل شده‌اند. قسمت زمستانی و قسمت تابستانی.

به قسمت زمستانی خانه‌های ماسـوله “سومه” می‌گویند. این قسمت اتاق‌های کوچکی هستند که در قسمت پشت خانه‌ها قرار می‌گیرند. اتاق‌هایی تاریک که وسط آن‌ها اجاقی برای خوراک پزی و گرم شدن اتاق در زمستان‌های سرد ماسوله، وجود دارد.

به قسمت تابستانی خانه‌های ماسـوله “اتاق پیشخوان” می‌گویند. این قسمت از خانه‌ همان بخشی است که ساختار رنگارنگ و زیبایی به ماسوله داده است. اتاق‌های پیشخوان، پنجره‌هایی اورسی چوبی دارند که از بالا تا پایین آن‌ها با شیشه‌های رنگی تزیین شده‌است.

ماسوله 4 محله دارد. خانه بر، مسجدبر، کِی‌سر و اسد محله که هر کدام از این محله‌ها به بازار اصلی ماسوله راه دارند.

برای ساخت مصالح خانه‌های ماسـوله از ترکیب سنگ خشت و چوب محلی که فقط در خود ماسـوله وجود دارد، استفاده می‌کنند که باعث شده ساختار این خانه‌ها با بقیه نقاط کشور تفاوت داشته باشد.

موزه‌‌های ماسوله

• موزه تاریخ طبیعی ماسوله: آنچه که در این موزه خواهید دید حیوانات خشک شده ای هستند که متعلق به اکوسیستم همین منطقه اند.
• موزه میراث فرهنگی: اگر دوست دارید با آداب و رسوم مردم ماسـوله از زمان قدیم تا به حال آشنا شوید این موزه دقیقا همان جایی است که اطلاعات مفیدی در مورد این موضوع در اختیارتان قرار خواهد داد. موزه میراث فرهنگی ماسوله در یک خانه تاریخی که از دوران پهلوی باقی مانده است، قرار دارد. داخل این موزه عکس‌ها و تجهیزاتی از دوران قاجار وجود دارد که اطلاعات خوبی در خصوص تاریخ این شهر در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد.
• موزه عون بن علی: این موزه جزئی از مقبره عون بن علی است. احتمال می‌رود که این مقبره متعلق به قرن دوم یا سوم هجری باشد. یک بقعه 8 ضلعی که کتیبه‌های کنده کاری شده روی آن به قرن دهم هجری تعلق دارد.

بازار 4 طبقه ماسوله

در یک شهر پله‌کانی که معماری عجیبی دارد توقع دیدن یک بازار معمولی را نداشته باشید. بازار ماسـوله 4 سطح کاملا جدا از هم دارد. از تمام 4 محله این شهر راهی به صورت غیر مستقیم به بازار وجود دارد.

وارد بازار که می‌شوید شریان زندگی را کاملا احساس می‌کنید. این بازار بدون هیچ شکی قلب تپنده ماسـوله است. کافه‌های سنتی کوچک که در ورودی‌شان با گلدان‌های کوچک گِلی و گل‌هایی تازه شکوفا شده تزیین شده، مغازه‌هایی که خوشمزه‌ترین ترشی و مربای خانگی را می‌فروشند و صنایع دستی که زنان و مردان ماسوله با دستان خودشان ساخته اند از زیبایی‌هایی هستند که احساس سرزندگی و وجود حیات را به هر بازدید کننده ای می‌دهد.

ییلاق کوربار ماسوله

برای رفتن به این ییلاق مسیر سختی در پیش خواهید داشت. مسیر ییلاق از میان شهر ماسـوله می‌گذرد. این مسیر پر از آبشار و چشمه‌های مختلف است . هرچه قدر بیش‌تر از ماسال دور می‌شوید و به ارتفاعات ییلاق نزدیک می‌شوید زیبایی های بکر مسیر بیش‌تر خودنمایی می‌کنند و سختی راه را بر شما آسان می‌کنند.

اقامتگاه‌های ماسوله

ماسـوله بافتی سنتی دارد. اگر دوست دارید یک شب در این فضای سنتی که پر از حس زندگی است؛ بمانید می‌توانید از هتل شهر ماسـوله استفاده کنید. در جاده منهتی به ماسـوله هم هتل‌ها و مهمانخانه‌هایی وجود دارند که آماده پذیرایی از شما هستند.

چه زمانی به ماسوله سفر کنیم؟

ماسـوله هم در گرمای تابستان که گل‌ها و میوه‌های تابستانی شکوفا شده اند زیباست و هم در زمستان که سقف خانه‌ها پوشیده از برف است. اگر می‌خواهید در آرامش و به دور از شلوغی از زیبایی‌های این شهر لذت ببرید؛ بهتر است روزهای تعطیل را برای سفر به ماسوله انتخاب نکیند، چرا که ماسوله از آن شهرهایی است که روزهای تعطیل میزبان گردشگران زیادی از سراسر ایران است. برای سفر به ماسوله و دیگر تورهای ایرانگردی با آژانس هواپیمایی آمرا سیر همراه باشید.